ԻՄ ԴԵՌԱՏԻ ՍԻՐՈՒՀԻՆ

Ավագ քույրս, որն ապ­րում էր մայ­րա­քա­ղա­քում, մի ան­գամ խնդ­րեց  ինձ ամա­ռա­նո­ցիս հար­կի տակ ըն­դու­նել ամուս­նու զար­մու­հուն՝ 14-ամ­յա Մար­թա­յին, և աղջ­կան ինձ մոտ թող­նե­լով, վե­րա­դար­ձավ Ս. Պե­տեր­բուրգ:
Մար­թան չք­նաղ էակ էր, հի­աս­քանչ դե­ռա­տի օրի­որդ: Նրա կուրծքն այն­քան փար­թամ էր, որ ամեն ան­գամ սիրտս փո­թորկ­վում էր դրա տես­քից: Խարտ­յաշ մա­զերն ալիք­վե­լով իջ­նում էին ու­սե­րին, եր­բեմն էլ թափ­վե­լով ճա­կա­տին, ծած­կում էին կա­պույտ աչ­քե­րը, և աղ­ջիկն իր գան­գուր­նե­րը նա­զան­քով հետ էր տա­նում՝ խեն­թաց­նե­լով ինձ ու բա­վա­րա­րե­լով գե­ղա­գե­տի իմ ճաշ­ա­կը: Նա չա­փա­զանց խի­զախ աղ­ջիկ էր: Ամեն ան­գամ ինձ հան­դի­պե­լիս դեմքս ծած­կում էր համ­բույր­նե­րով, ձգ­վում դե­պի ինձ՝ իր նուրբ ու թեթև ձեռ­քե­րով գր­կե­լով պա­րա­նոցս ու փար­վե­լով կրծ­քիս:
Ես նրա հան­դեպ ոչ մի զգաց­մունք չէի տա­ծում և ան­տար­բեր էի նույ­նիսկ այն ժա­մա­նակ, երբ նա դար­ձավ իմ զո­հը՝ հայտն­վե­լով սառ­նասր­տո­րեն լա­րած իմ թա­կար­դում: 
Մար­թան մո­լի ըն­թեր­ցա­սեր էր: Հա­ճախ էի նկա­տում, որ իմ գրա­դա­րա­նում շատ ժա­մա­նակ է անց­կաց­նում: Նա հրա­պուր­ված էր հատ­կա­պես բժշ­կու­թյամբ: Դրա­նից օգտ­վե­լով՝ ես աչ­քի ընկ­նող մի տեղ անա­տո­մի­ա­յին վե­րա­բե­րող նկա­րա­զարդ բա­ռա­րան դրե­ցի: Հա­ջորդ օրն ար­դեն բա­ռա­րանն ան­հե­տա­ցավ: Մար­թան ևս աչ­քովս չըն­կավ: Աղախ­նից իմա­ցա, որ նա իր նն­ջա­սեն­յա­կում դա­սերն է սեր­տում և ոչ մե­կին ներս չի թող­նում: Ես կա­մա­ցուկ վերև բարձ­րա­ցա, անաղ­մուկ բա­ցե­ցի դուռն ու տե­սա, որ պա­տու­հա­նի մոտ կանգ­նած բա­ռա­րանն է ու­սում­նա­սի­րում: Նրա ծնո­տը դո­ղէ­րոց­քով էր բռն­ված, իսկ աչ­քե­րը փայ­լում էին անբ­նա­կան փայ­լով: Ինձ նկա­տե­լով նա վա­խե­ցավ և բա­ռա­րա­նը ձեռ­քից բաց թող­նե­լով գցեց ոտ­քիս: Նրան մե­ղադ­րե­լով ան­փու­թու­թյան մեջ՝ ես գիր­քը վերց­րի, ապա գր­կե­ցի աղջ­կան ու նս­տեց­նե­լով ծն­կիս, կրծ­քիս սեղ­մե­ցի ու բազ­ման­շա­նա­կա­լից տո­նով ասա­ցի.
- Տես­նում եմ, Մար­թա, անա­տո­մի­ա­յով ես հե­տաքրքր­վում...
- Սի­րե­լի քե­ռի, ինձ վրա մի բար­կա­ցիր խնդ­րում եմ:
- Իսկ քեզ ի՞նչն է ավե­լի շատ հե­տաքրք­րում,- նա­յե­լով գր­քին՝ հարց­րի ես:
Նա բա­ցեց ու ցույց տվեց առ­նան­դա­մի պատ­կե­րը.
- Այ էս:
- Փաս­տո­րեն քեզ հե­տաքր­քիր է տղա­մար­դու օր­գա­նը: Վատ չէ: Ես քեզ կբա­ցատ­րեմ դրա կա­ռուց­ված­քը:
Բայց Մար­թան ասաց, որ ինքն ինչ­-որ չա­փով ծա­նոթ է դրան: Այդ ժա­մա­նակ ես վերց­րի գիրքն ու խրա­տա­կան տո­նով ասա­ցի.
- Առ­նա­նա­դա­մի ներքևի մա­սը, սի­րե­լիս, շր­ջա­պատ­ված է մա­զե­րով և վզիկ է կոչ­վում: Տղա­նե­րի մա­զերն աճում են 14 տա­րե­կա­նում, իսկ աղ­ջիկ­նե­րի օր­գան­նե­րի շուր­ջը դրանք ավե­լի շուտ են աճում,- և, իբրև թե ի մի­ջի այ­լոց, հարց­րի,- իսկ դու այդ մա­սում մա­զեր ու­նե՞ս:
- Բա ո՞նց,- ամա­չե­լով ասաց աղ­ջի­կը:
- Կթող­նե՞ս ձեռք տամ,- հարց­րի ես ու պա­տաս­խա­նի չս­պա­սե­լով ձեռքս արագ մտց­րի շր­ջազ­գես­տի տակ, և մատ­ներս շոշ­ա­փե­ցին ջա­հել օր­գա­նի փար­թամ շուր­թե­րի շուրջն աճած նուրբ աղ­վա­մա­զը: Մատ­նե­րիս հպու­մից նրա հեշ­տո­ցը լար­վեց, և Մար­թան ան­շար­ժա­ցավ՝ կար­ծես ինչ­-որ խոշ­որ ու կարևոր իրա­դար­ձու­թյան սպա­սե­լով: Նա ինձ նա­յեց օտա­րո­տի հա­յաց­քով և ոտ­քերն այն­պես բա­ցեց, որ մատ­ներս կա­րո­ղա­ցան զգալ նրա անա­ղարտ օր­գա­նի ամ­բողջ հմայ­քը:
- Ինձ դեռ ոչ ոք այդ­պես չէր շոշ­ա­փել... Ինչ ան­սո­վոր է... Ինձ ման­րա­մաս­նո­րեն ամեն ինչ պատ­միր տղա­մարդ­կանց ան­դա­մի մա­սին,- ասաց իմ աշ­ա­կեր­տու­հին մի­առ­ժա­մա­նակ լռե­լուց հե­տո:
Շալ­վարս իջեց­նե­լով ես հա­նե­ցի իմ գրգռ­ված ան­դամն ու իր ողջ վե­հու­թյամբ ի ցույց դրե­ցի շփոթ­ված աղջ­կա աչ­քե­րի առջև:
- Բայց նկա­րում այդ­պես չէր: Քոնն ու­րիշ է: Եր­կար է ու հաստ և մո­մի պես տնկ­ված է,- մրմն­ջաց աղ­ջի­կը:
- Դա գրգռ­վե­լուց է: Ընդ­հան­րա­պես ան­դա­մը կախ­ված ու թույլ է լի­նում: Բայց երբ քեզ գր­կե­ցի ու զգա­ցի քո հեշ­տո­ցի մո­տի­կու­թյու­նը, ան­դամս լար­վեց ու այս­պի­սին դար­ձավ: Երբ ես հպ­վե­ցի քո հեշ­տո­ցին, դու գրգռ­վե­ցիր, չէ՞,- բա­ցատ­րե­ցի ես՝ անա­սե­լի հա­ճույք ստա­նա­լով այս խո­սակ­ցու­թյու­նից և ցն­ծա­լով, որ ինձ հա­ջող­վեց աղջ­կան ծու­ղա­կը գցել:
- Ըհը, ճիշտ է, ես շատ լավ էի զգում ու գրգռ­վե­ցի,- վրա տվեց Մար­թան,- բայց ին­չո՞ւ դուք էդ­պի­սի բան ու­նեք, իսկ աղ­ջիկ­նե­րը՝ ոչ:
- Կե­նակ­ցե­լու հա­մար էդ­պես է պետք,- ձայ­նիս խորհր­դա­վո­րու­թյուն տա­լով բար­բա­ռե­ցի ես:
- Էդ ի՞նչ բան է, ես չեմ հաս­կա­նում,- զար­ման­քով բա­ցա­կան­չեց աղ­ջի­կը,- խնդ­րում եմ պատ­միր՝ դա ինչ­պես է լի­նում: Ճի՞շտ է, որ դրա­նից երե­խա­ներ են ծն­վում:
- Կե­նակ­ցե­լը, Մար­թա, շատ հա­սա­րակ բան է: Մենք մեր ան­դա­մով գրգ­ռում ենք ձեր սե­ռա­կան օր­գա­նը, մեր ան­դա­մը մտցնում ենք ձեր ճեղ­քը, և գե­րա­գույն հա­ճույ­քի պա­հին սերմ­նա­ժայթ­քում է լի­նում, սեր­մը լց­վում է հեշ­տո­ցի մեջ, և դրա­նից երե­խա է ծն­վում: Բայց եթե ան­դամն զգուշ­ո­րեն շար­ժենք, կխու­սա­փենք երե­խա­յից, որով­հետև կե­նակ­ցու­մը նախ և առաջ հա­ճույք ստա­նա­լու հա­մար է:
Աղ­ջիկն աշ­խու­ժա­ցավ, նրա աչ­քե­րը կայծկլ­տում էին: Աջ ձեռ­քով բռ­նել էր ան­դամս: Նրա հեշ­տոցն անընդ­հատ շո­յում էի մատ­նե­րով, և այն ար­դեն լայ­նա­ցել էր, և մատս հեշ­տու­թյամբ ներս մտց­րի՝ առանց աղջ­կան ցավ պատ­ճա­ռե­լու: Մատս հետզ­հե­տե խո­րա­նում էր, իսկ աղ­ջի­կը հա­ճույ­քից հալ­վե­լով գլուխն աս­տի­ճա­նա­բար իջեց­րեց կրծ­քիս՝ կրկ­նե­լով.
- Ախ, ինչ լա՜վ է, ի՜նչ հա­ճե­լի է... Իսկ ո՞ւր է սեր­մը:
- Այս­տեղ է,- ասա­ցի ես՝ ցույց տա­լով ձվա­պար­կե­րը,- այս­տե­ղից առ­նան­դա­մի մի­ջով սեր­մը գա­լիս է և լց­վում հեշ­տոց:
- Ու­զում եմ տես­նել՝ ոնց է գա­լիս,- կա­մա­կոր այ­ծի­կի տո­նով կրկ­նեց աղ­ջի­կը:
Ինձ էլ էդ­պի­սի մի բան էր պետք: Ոգևոր­ված ասա­ցի.
- Նախ պետք է ան­դա­մը գրգ­ռես: Ձեռ­քիդ մեջ մաշ­կը բարձ­րաց­րու գլ­խի­կից վեր, իջեց­րու... անընդ­հատ վերև-ներքև շար­ժիր,- աչ­քերս փակ երա­նու­թյամբ կար­գադ­րում էի ես,- մի քիչ էլ.. ավե­լի եռան­դուն, էլի...
Վեր­ջա­պես սեր­մը ժայթ­քեց և թր­ջեց աղջ­կա ձեռ­քերն ու շո­րե­րը:
- Բայց սա ինչ­-որ հե­ղուկ է,- այր­վող ան­դամս բաց թող­նե­լով ու մի կողմ ցատ­կե­լով բա­ցա­կան­չեց աղ­ջի­կը:
- Ոչ, Մար­թա, հենց էդ էլ սերմն է, որից երե­խա է ծն­վում, եթե կե­նակ­ցե­լիս լց­վում է ձեր հեշ­տո­ցի մեջ:
- Բայց դու ասա­ցիր, որ կե­նակ­ցե­լիս հնա­րա­վոր է երե­խա չու­նե­նալ. դա մի­այն երե­խա ու­նե­նա­լու հա­մար չէ:
- Ճիշտ է, դրա­նից հա­ճույք են ստա­նում:
- Էդ ո՞նց է լի­նում: Բա շատ ցա­վոտ չի լի­նի՞, եթե էդ մեծ բա­նը մտցնես իմ հեշ­տո­ցի մեջ:
- Առա­ջին ան­գամ մի թեթև կցա­վի, բայց հե­տո մի քիչ կմտց­նեմ-կ­հա­նեմ, հետ ու առաջ կա­նեմ, ու քո հեշ­տան­քի պա­հը վրա կհաս­նի:
- Ի՞նչ կլի­նի, արի էդ­պես անենք:
- Մի քիչ առաջ շո­յե­ցի քո հեշ­տոցն, ու քեզ դուր եկավ: Հի­մա ավե­լի հա­ճե­լի բան կա­նեմ: 
Ես նրան մո­տեց­րի թախ­տին, աջ ձեռ­քով գր­կե­ցի իրա­նը, ձա­խը գցե­ցի ու­սին, սեղ­մե­ցի ինձ, համ­բու­րե­ցի, ապա նր­բո­րեն պառ­կեց­րի թախ­տին, բարձ­րաց­րի շր­ջազ­գես­տը, տրո­րե­ցի կուրծ­քը, որն սպի­տակ ու պիրկ էր, և համ­բույ­րից պտու­կը ու­ռեց ու ցց­վեց: Ես բե­րանս առա նրա նր­բա­նուրբ պտուկն ու ագա­հո­րեն ծծե­լով աս­տի­ճա­նա­բար բաց թո­ղե­ցի: Նա քաղցր հա­ռա­չե­լով գր­կեց պա­րա­նոցս: Այդ ժա­մա­նակ ես անշ­տապ բա­ցե­ցի նրա ոտ­քե­րը, ապա ան­դամս հա­նե­լով դրե­ցի նրա հր­դեհ­վող ձեռ­քե­րի մեջ: Նա ամուր բռ­նեց այն, իսկ ես ձեռքս սա­հեց­րի նրա կի­սա­վար­տի­քով՝ ձգ­տե­լով հպ­վել հեշ­տո­ցին: Ես խիստ գրգռ­վե­ցի, այլևս ան­կա­րող էի համ­բե­րել, ամ­բողջ մար­մինս ցնց­վեց, երբ շոշ­ա­փե­ցի նրա հեշ­տո­ցի մատ­ղաշ շուր­թե­րը: Ես հա­նե­ցի նրա կի­սա­վար­տի­քը, և աչ­քե­րիս առջև բաց­վեց մի տե­սա­րան, որը ստեղ­ծել էր հենց ին­քը՝ մայր բնու­թյու­նը: Աղջ­կա դե­ռա­տի ու նուրբ օր­գանն աչք էր շո­յում իր ան­մեղ հի­աս­քան­չու­թյամբ: Մար­թան փշա­քաղ­ված պառ­կած էր թախ­տին, նրա ձեռ­քե­րը լար­ված էին, մար­մի­նը ցնց­վում ու դող­դո­ղում էր, կուրծքն ավե­լի էր բարձ­րա­ցել ու պրկ­վել, ոտ­քե­րը սրս­փում էին: Ես ծն­կե­ցի: Մար­թան ան­կա­րող էր ինչ­-որ բան ասել և մի­այն հա­զիվ լսե­լի շշն­ջում էր. «Աստ­ված իմ, էլ չեմ կա­րող դի­մա­նալ»: Ու­ժեղ գրգռ­վե­լուց հե­ղու­կը հեշ­տո­ցից հո­սեց ճեր­մակ ազդ­րե­րի վրա­յով՝ թր­ջե­լով կի­սա­վար­տի­քը: Ես այլևս չկա­րո­ղա­նա­լով զս­պել կր­քերս, ցան­կա­ցա ան­դամս բեռ­նա­թա­փել նրա հեշ­տո­ցի մեջ, բայց ան­զոր լի­նե­լով դի­մա­կա­յե­լու կեն­սա­ու­ժե­րիս բուռն հորդ­մա­նը, դեռ հա­զիվ հպ­ված նրա լայն բաց­ված հեշ­տո­ցին՝ առ­նան­դա­միցս մի հզոր շիթ բաց թո­ղե­ցի ու ողո­ղե­ցի նրա հրեշ­տա­կա­յին ու ան­չափ գե­ղե­ցիկ ոտ­քե­րը:
Մենք իրար սեղմ­ված եր­կար պառ­կե­ցինք, և ես ար­դեն խղ­ճա­հար­վե­ցի, որ չեմ բա­վա­րա­րել նրա կր­քերն ու տր­վե­լու ցան­կու­թյու­նը: Վեր­ջա­պես նա վեր կա­ցավ, հագն­վեց, մա­զերն ուղ­ղեց, գր­կեց ինձ ու հի­ա­ցած ասաց. 
- Ինչ­քա՜ն լավ էր... Ես ոչ մի ան­գամ էս­պես լավ չէի զգա­ցել: 
Եվ ինձ թվաց, թե նա ոչ թե դե­ռա­տի աղ­ջիկ է, այլ չա­փա­զանց հա­սուն մի կին:
Մի քա­նի օր անց ես ստիպ­ված էի մի մե­կու­սի վայր մեկ­նել: Ընտ­րե­ցի մի փակ կառք և Մար­թա­յին էլ հրա­վի­րե­ցի ինձ հետ ուղևոր­վել: Նա ոգևոր­ված հա­մա­ձայ­նեց: Այս մի քա­նի օրն ինձ թվում էր, թե Մար­թան ավե­լի կր­քոտ ու հի­աս­քանչ է դար­ձել: Կառ­քի մեջ մենք շա­րու­նա­կե­ցինք մեր զրույ­ցը: Աղջ­կա կուրծքն ան­հան­գիստ վե­րու­վար էր անում՝ ար­տաշն­չե­լիս ավե­լի պրկ­վե­լով: Ես վերսկ­սե­ցի իմ ին­տիմ դա­սե­րը, բայց նա դեռ չէր գրգռ­վում: Շու­տով մենք սկ­սե­ցինք շո­յել իրար ու միմ­յանց օր­գան­նե­րը: Ես որոշ­ե­ցի Մար­թա­յին դարձ­յալ մեր­ձե­նալ ու եր­ջան­կաց­նել: Խնդ­րե­ցի, որ վեր կե­նա ու շո­րը բարձ­րաց­նի: Նա վար­տիք չէր հա­գել, և իս­կույն աչ­քի զարն­վեց նրա ցան­կա­հա­րույց հեշ­տո­ցը: Սքան­չա­նա­լով նրա այդ անա­ղարտ ծա­ղի­կով՝ ես լայն բա­ցե­ցի նրա ոտ­քե­րը, նս­տեց­րի ծն­կիցս վեր ու ոտ­քե­րը դրե­ցի մեր դի­մա­ցի նս­տա­րա­նին: Նա նս­տել էր իմ ոտ­քե­րին ինչ­պես թամ­բին: Ժա­մա­նակ չկորց­նե­լով խնդ­րե­ցի, որ ար­ձա­կի շալ­վարս ու ան­դամս դուրս քաշ­ի: Նա ամոթ­խած իջեց­րեց շալ­վարս և ամուր կառ­չե­լով ան­դա­միցս, մո­տեց­րեց իրեն: Հուզ­մուն­քը պա­տել էր նրան, և շա­ռա­գու­նած հա­զիվ լսե­լի շշն­ջաց.
- Վա­խե­նում եմ, բա որ ցա­վոտ լի­նի:
Այդ պա­հին ես զգա­ցի նրա մարմ­նի հզոր կա­խար­դան­քը և էլ չհամ­բե­րե­լով դե­պի ինձ քաշ­ե­ցի նրան և մատ­նե­րով բա­ցե­ցի հեշ­տո­ցի շուր­թե­րը: Ես գր­կե­ցի նրա մեջքն ու սկ­սե­ցի ցավ պատ­ճա­ռե­լու գոր­ծըն­թա­ցը... Ան­դամս մխրճ­վում էր նրա մեջ: Մար­թան շն­չաս­պառ շշն­ջաց.
- Ի՜նչ հա­ճե­լի է...
Երբ զգա­ցի, որ նա բա­վա­կա­նա­չափ գրգռ­վել է, ասա­ցի.
- Ու­զո՞ւմ ես ավե­լի խո­րը մտց­նեմ:
- Հա, ու­զում եմ, բայց վա­խե­նում եմ՝ ցա­վաց­նես:
- Չէ, ցա­վոտ չի լի­նի, հենց որ ցա­վի, ան­մի­ջա­պես մե­ջիցդ կհա­նեմ ու էլ չեմ մտց­նի,- այս ասե­լով ես շա­րու­նա­կե­ցի դան­դա­ղո­րեն մտց­նել ան­դամս ավե­լի ու ավե­լի խո­րը: Գլ­խիկս ընկղմ­վում էր նրա հե­քի­ա­թա­յին անց­քի մեջ, և եր­կու­սիս հա­մար էլ ավե­լի հա­ճե­լի էր դառ­նում մեր սի­րա­խա­ղը, երբ զգա­ցի, որ ան­դամս հպ­վեց նր­բա­գույն կու­սա­թա­ղան­թին:
- Ախ, ցա­վում է, էլ մի խո­րաց­րու, թող այդ­պես մնա,- աղա­չան­քով շշն­ջում էր աղ­ջի­կը:
Նա նս­տել էր վրաս, և ոտ­քե­րը հա­զիվ էին կպ­չում հա­տա­կին: Ես նրան ամուր ինձ սեղ­մե­ցի և կուրծ­քը ձեռքս առա: Ու­ժեղ ճոճ­վե­լով ու­ղե­կառքն առաջ թեք­վեց, և անի­վը փո­սի մեջ ըն­կավ: Մար­թան հեն­ման կե­տը կորց­րեց ու թեթևակի ճչա­լով թա­փով նս­տեց իմ ան­դա­մին, և ան­դամս կայ­ծակ­նա­յին արա­գու­թյամբ ճեղ­քեց նրա կու­սա­թա­ղան­թը: Մար­թան ու­զում էր վեր թռ­չել, բայց  նո­րա­նոր ցն­ցում­ներն ու­ղե­կառքն ավե­լի ուժ­գին էին այ­սու­այն­կողմ նե­տում խոր­դու­բորդ ճա­նա­պար­հին, և աղ­ջիկն ակա­մա ավե­լի հիմ­նա­վոր էր ան­դամս իր ան­ձա­վի խոր­քը քաշ­ում: Նա ար­դեն իմն էր ամ­բող­ջո­վին: Ես դարձ­յալ ափե­րիս մեջ առա նրա կուրծ­քը՝ հա­ճույ­քից նվա­ղե­լով ու օրհ­նե­լով բնու­թյան պարգևած այս հի­աս­քանչ զգա­ցու­մը՝ մեր­ձեց­ման գե­րա­գույն հա­ճույ­քը: Կառ­քի ճո­ճում­ներն ասես իմ պատ­վե­րով լի­նե­ին, և Մար­թա­յին ամ­բող­ջո­վին տի­րա­նա­լու հա­մար ինձ­նից առանձ­նա­պես ջանք չէր պա­հանջ­վում: Ամեն ինչ հա­լած յու­ղի պես էր գնում: Իմ ան­դա­մը սա­հում էր նրա հեշ­տո­ցի ներ­քին պա­տե­րով, նա մեկ սեղմ­վում էր ինձ, մեկ թու­լա­նում: Մի ամ­բողջ ժամ մենք այս դրու­թյան մեջ էինք: Ու­ժեղ գրգ­ռան­քից ես մի քա­նի ան­գամ վեր­ջաց­րի: Մար­թան էլ էր բուռն հեշ­տան­քի հաս­նում՝ եր­ջան­կու­թյու­նից ճչա­լով ու կրա­կի պես վառ­վե­լով:
Տեղ հաս­նե­լուն պես ես զբաղ­վե­ցի ծա­ռա­յո­ղա­կան պար­տա­կա­նու­թյուն­նե­րովս: Երբ ար­դեն վե­րա­դառ­նա­լու էինք, Մար­թան կառ­քի մեջ ինձ էր սպա­սում՝ հեշ­տան­քի կան­խա­վա­յել­քից եր­ջա­նիկ փայ­լե­լով: Կառ­քը հա­զիվ էր շարժ­վել, երբ Մար­թան գր­կեց ինձ, մեղմ ժպ­տաց ու հա­նեց ան­դամս: Նրա աչ­քե­րում հս­տակ կար­դաց­վում էր սկ­սած գործն ավար­տին հասց­նե­լու հաս­տա­տա­կա­մու­թյու­նը...