22:10 Կառավարության նվերը Նոր տարուն` ավելի դաժան կյանք հունվարի մեկից | |
2010թ-ի դեկտեմբերի 22-ին ընդունվել է օրենք, որի համաձայն այս հունվարի մեկից մենք դադարելու ենք վճարել եկամտահարկ ու պարտադիր սոցիալական ապահովագրության վճար և դրանց փոխարինելու է եկամտային հարկը: Կառավարությունը հավաստիացնում է, որ իր այդ քայլով աշխատողները ֆինանսական վնասներ չեն կրի, իսկ գործատուները երկուսի փոխարեն մեկ հաշվետ- վություն կներկայացնեն: Իսկ ի՞նչ է տեղի ունենալու իրականում: Եթե այսօր մինչև 80.000 դրամ աշխատավարձի դեպքում աշխատողներից գանձվում է հարկվող եկամտի 10%-ը, 80 հազարից մինչև 2 միլիոն աշխատավարձի դեպքում` 8.000 դրամ և 80 հազարը գերազանցող գումարի 20%-ը, իսկ 2 միլիոն դրամից ավելիի դեպքում` 392 հազար դրամ և 25%, ապա այս փոփոխությունների արդյունքում հունվարի մեկից մինչև 120 հազար դրամ աշխատավարձի դեպքում վճարելու ենք հարկվող եկամտի 24.4 տոկոսը, իսկ 120 հազարից ավելիի դեպքում` 29.280 դրամ և 120 հազար դրամը գերազանցող գումարի 26 %-ը և սա այն դեպքում, երբ վերացվում է նվազագույն ամսական աշխատավարձի չափով աշխատողի աշխատավարձից կատարվող նվազեցումը և վերջինիս համախառն եկամուտը ենթարկվում է հարկման առանց որևէ նվազեցման: Փոփոխությունն ավելի արտահայտիչ պատկերացնելու համար բավական է բերել մի քանի օրինակ. 50 հազար դրամ աշխատավարձի դեպքում այսօրվա կարգով աշխատողից պահվող հարկերը կազմում են 3.100 դրամ, հունվարի մեկից այդ թիվը կազմելու է 12.200 դրամ, 100 հազարի դեպքում այսօրվա 9.720 դրամը դառնալու է 24.400 դրամ, իսկ 200 հազար աշխատավարձ ստացողները 30.300 դրամի փոխարեն վճարելու են 50.080 դրամ և այսպես շարունակ: Բայց կառավարությունը որոշել է փրկել աշխատողներին այս հազարավոր դրամների վնասներից և ամբողջ հարվածը ուղղել բիզնեսին: 2012թ-ի մայիսի 31-ին ՀՀ կառավարության կողմից ընդունվել է մի հակասահմանադրական որոշում, ըստ որի Եկամտային հարկի օրենքի ուժի մեջ մտնելուց հետո վարձու աշխատողին հարկումից հետո վճարվող աշխատավարձը չպետք է պակաս լինի 2012 թ-ին աշխատողին վճարված մաքուր աշխատավարձից: Սա նշանակում է, որ գործատուները պետք է այնքան բարձրացնեն անվանական աշխատավարձը, որ փոխհատուցեն աշխատողների կրած վնասները: Այսպիսով ստացվում է ձեռնարկությունները մի աշխատողի հաշվով հազարավոր, որոշ դեպքերում մի քանի տասնյակ հազար դրամ ավել գումար են ծախսելու աշխատավարձի վրա, սակայն դրանից մարդկանց եկամուտները չեն ավելանալու: Այս որոշումը, որը հակասում է ՀՀ սահմանադրության 83.5 հոդվածին, ըստ որի նման հարցերը սահմանվում են միայն օրենքով և ոչ կառավարության որոշումներով, մի նոր ծանր հարված է հանդիսանալու փոքր և միջին բիզնեսի համար: Առանց այդ էլ բիզնեսը փակելու և երկրից հեռանալու մասին մտածող ձեռներեցների համար հարկային բեռի լրացուցիչ ավելացումը նոր խթան է հանդիսանալու այս երկրի հետ հույսը կորցնելու և արտագաղթելու վերջնական որոշում ընդունելու համար: Բացի այդ, այս որոշումը ամենևին չի երաշխավորում աշխատողների եկամուտների պահպանումը` ըստ պաշտոնական վիճակագրության արդեն վերջին ամսվա միջին ամսական աշխատավարձը նախորդ ամսվա համեմատ նվազել է. սա նշանակում է, որ որոշ գործատուներ որոշել են այսօրվանից կրճատել աշխատավարձերը, որպեսզի հունվարին բարձրացնեն ավելի քիչ չափով, արդյունքում տուժելու են նաև մարդիկ, որոնք այսօր մի կերպ են հայթայթում օրվա սննդի գումարը. դա էլ չեն կարողանալու ապահովել: Կառավարության բերած մի փաստարկն էլ այն է, թե թեթևացնելու են փոքր ֆիրմաների աշխատանքը` երկու հաշվետվությունները դարձնելով մեկը: Այստեղ ևս իրականությունը ճիշտ հակառակն է: Եթե եկամտահարկի և սոցապվճարի հաշվետվությունները եռամսյակային էին, ապա եկամտային հարկինը` ամսական, ինչը նշանակում է, որ տարեկան ութ հաշվետվության փոխարեն ներկայացվելու է արդեն տասներկուսը և ամեն մի աշխատողի անունով առանձին, ինչը դժվար թե գլուխ բերվի առանց մասնագիտական աջակցության: Այսպիսով, այս հունվարի մեկից ուժի մեջ է մտնելու մի նոր «բարեշրջում», որի արդյունքում գործատուները, և մասնավորապես փոքր և միջին բիզնեսը վճարելու են ավելի շատ հարկեր, աշխատողները ստանալու են ավելի ցածր աշխատավարձ, գործատուները ստիպված են լինելու կրճատելու իրենց աշխատակիցների քանակը կամ գրանցել ստվերում, ձեռնարկությունների մի մասը փակվելու է, էլ ավելի է ահագնանալու արտագաղթի տեմպերը: | |
|