Պասուց տոլմա, ա՜խ թանկ տոլմա,
Լավ ուտեստ է ամանորյա,
Որ հատուկ է սոսկ հայերին,
Ու կիսով չափ և հույներին:
Խառնիր իրար հաճար, սիսեռ,
Ոսպ ու բլղուր, նաև ձավար,
Մի օր եփիր, տասն օր հա կեր:
Շատ համեղ է և օգտակար,
Ուրիշ ավել ինչ կա հարմար:
Աղացած ձավար, ոսպ, լոբի, սիսեռ, հաճար, աղ, կարմիր պղպեղ, չորացրած կանաչի, ձեթ
Բոլոր մթերքները վերցնել հավասար չափով, բացի ձավարից: Վերջինս մի քիչ շատ վերցնել, որպեսզի տոլման կպչուն լինի, իսկ եթե այդպիսին չեք ցանկանում, ուրեմն վերցրեք մյուս մթերքներին հավասար չափով:
Ձավարը, հաճարը լցնել լայն թասի մեջ, ավելացնել կիսաեփ լոբին,, կեղևից մաքրած սիսեռը, ոսպը (որը նույնպես կարելի է կիսաեփ վիճակում խառնել), աղ, կարմիր պղպեղ, չորացրած խառը կանաչի, բուսական յուղով տապակած սոխառած, որին պետք է խառնել տոմատի մածուկ: Այդ բոլորը լավ խառնել:
Թթու դրած կաղամբի լայն թփերը մի քանի ժամ թողնել գոլ ջրի մեջ, որից հետո լավ լվանալ և դրանցով փաթաթել տոլման: Կաթսայի հատակին երկու շերտ կաղամբի թփեր դնել, հետո տոլման դասավորել, վրան լցնել տաք ջուր և մարմանդ կրակով եփել մինչև պատրաստ լինելը:
Մատուցել սառչելուց հետո որպես սառը ուտեստ, այն կարելի է պահել սառը տեղում և օգտագործել 7-10 օր։
Բրինձով և ոսպով
Ոսպը թեթևակի խաշել, խառնել բրնձին, ավելացնել 3-4 գլուխ սոխով ու բուսական յուղով պատրաստած սոխառած, չորացած կամ թարմ խառը կանաչի, կարմիր պղպեղ, աղ, լավ խառնել և խաղողի տերևով փաթաթել, վրան ափսե դնել, ավելացնել 1:2,5 հարաբերությամբ տաք ջուր և մեղմ կրակով եփել, մինչև ջրի քաշվելը:
Մատուցել սառը վիճակում:
Ձավարեղենով պասուց տոլմա
Պասուց տոլմայի համար օգտագործվող բոլոր մթերքները պետք է վերցնել հավասար չափով, բացի ձավարից, որը պետք է շատ լինի, ասենք, 0,5 լիտրանոց բանկայով կամ ուրիշ ամանով չափել: Առաջարկվող չափը վերը նշված ապակյա տարան է: Լոբին, ոսպը, ձավարը, հաճարը լվանալ, բացի լոբուց և սիսեռից մնացածը լցնել խոր ու մեծ էմալապատ թասի մեջ, հետո ավելացնել թեթևակի խաշած լոբի, կեղևից մաքրած սիսեռ (որի համար այն պետք է թեթևակի խաշել), աղ, կարմիր պղպեղ, չորացրած խառը կանաչի: 600-700 գրամ սոխը 0,5-1 լ շիշ ձեթով տապակել, ավելացնել 2-3 ճաշի գդալ տոմատի մածուկ, լցնել ձավարեղենի վրա ու լավ խառնել:
Թթու դրած կաղամբի լայն թփերը նախապես մի քանի ժամ թողնել գոլ ջրի մեջ, հետո լավ լվանալ ու դրանցով տոլման փաթաթել: Կաթսայի հատակին պետք է մի քանի շերտ կաղամբ փռել, որպեսզի եփվելուց տոլման չայրվի: Փաթաթելիս պետք է հիշել, որ ամեն անգամ լցոնը կաղամբի մեջ դնելիս անհրաժեշտ է խառնել, որպեսզի ձեթը չնստի թասի հատակին, հավասարապես ներծծվի տոլմայի մեջ, այլապես այն չոր կստացվի: Եթե ձեթը քիչ լինի, անհրաժեշտ է մի քիչ էլ ավելացնել: Փաթաթելուց հետո ափսեով ծածկել, վրան լցնել տաք ջուր, մինչև ծածկվի ամբողջ պարունակությունը և առանց կափարիչը ծածկելու դնել ուժեղ կրակի վրա: Երբ սկսի եռալ, կրակը թուլացնել, կափարիչով ծածկել՝ մի փոքր ճեղք թողնելով: Եփել մինչև պատրաստ լինելը: Ընթացքում եթե ջուրը պակասի, անմիջապես ավելացնել տաք ջուր: Թույլ կրակով եփված տոլմայի տակը երբեք չի այրվում:
Մատուցել սառը վիճակում:
Նման ձևով պատրաստած պասուց տոլման կարելի է պահել 7-10 օր:
Միայն բրինձով պասուց տոլմա
3 բաժակ բրինձը լվանալ, 1 բաժակ բուսական յուղով բովել, ավելացնել 3 բաժակ ջուր, աղ ու եփել մինչև ջուրն ամբողջովին ներծծվի: Բրինձը չպետք է լրիվ եփվի: Կիսաեփ բրինձը լցնել էմալապատ թասի մեջ: 1 բաժակ բուսական յուղով 3-4 մեծ գլուխ սոխ տապակել, ավելացնել 1 ճաշի գդալ տոմատի մածուկ, լավ խառնել, լցնել բրնձի վրա, ավելացնել սև ու կարմիր պղպեղ, խառը կանաչի (կարելի է և՛ թարմ, և՛ չորացրած), լավ խառնել և նախապես խաշած խաղողի տերևներով փաթաթել, վրան ափսե դնել, լցնել 3 բաժակ տաք ջուր, կափարիչով փակել ու եփել մինչև ամբողջ ջուրը ներծծվի: Կրակից վերցնել, սրբիչով կաթսան ծածկել ու թողնել սառչի:
Բրինձն ու ջուրը պետք է 1:2 հարաբերությամբ վերցնել (1 բաժակ բրինձ, 2 բաժակ ջուր):
Մատուցել որպես սառը նախուտեստ: